Phishing Email là gì? Cách nhận biết và tránh email lừa đảo

Trong cảnh Internet ngày nay, hacker mũ đen thực hiện nhiều hình thức tấn công qua mạng để gây hại và đạt được lợi ích cá nhân. Trong số đó, tấn công bằng Phishing Email (email lừa đảo) đáng chú ý vì mục tiêu của chúng là xâm nhập vào hệ thống máy tính của cá nhân, tổ chức hoặc doanh nghiệp, tạo ra nguy cơ lớn.

Để hiểu rõ hơn về Phishing Email và cách nhận biết, cũng như phòng tránh hiệu quả, hãy cùng SEOTCT khám phá sâu hơn về hình thức tấn công này. Điều này giúp bạn tự tin hơn trong việc phòng ngừa và đối phó với các mối đe dọa từ email lừa đảo.

Phishing Email là gì?

Phishing Email, một hình thức tấn công mạng thông qua email, có thể gây ra tổn thất lớn, đặc biệt nguy hiểm đối với các tổ chức và doanh nghiệp. Các hacker thường giả mạo danh tính của các doanh nghiệp uy tín để thực hiện những hành vi lừa đảo qua email.

Nếu rơi vào bẫy, thông tin cá nhân, thông tin tài khoản email doanh nghiệp và hệ thống mạng của các tổ chức có thể bị xâm nhập do việc nhấn vào các liên kết chứa mã độc mà hacker đã chèn trong email lừa đảo. Email giả mạo thường được thiết kế sao chép gần giống với giao diện email của các tổ chức đáng tin cậy như ngân hàng, trường học, khiến nhiều người dùng không có kinh nghiệm dễ bị đánh lừa, tin rằng đó là thông điệp chính thống từ các tổ chức này.

Sự mắc bẫy này dẫn đến việc người dùng cung cấp thông tin cá nhân quan trọng như mật khẩu giao dịch, mã PIN thẻ tín dụng, mật khẩu đăng nhập hệ thống và các thông tin bảo mật khác cho kẻ xấu. Để tránh rơi vào tình trạng này, người dùng cần cảnh giác và nâng cao nhận thức về các mối đe dọa từ email lừa đảo.

Một số loại email lừa đảo (phishing email) thường gặp

Email đặt hàng giả mạo

Loại email giả mạo này thường nhắm đến các doanh nghiệp hoặc cá nhân kinh doanh cung cấp các sản phẩm hoặc dịch vụ đặt hàng. Người nhận thường mở email một cách không cẩn thận vì thường xuyên nhận các thông báo về đơn hàng trong hộp thư của mình.

Email thông báo Email overload data

Hình thức này là một trong những phương thức phổ biến nhất của phishing email. Khi người dùng nhấp vào liên kết để nâng cấp dung lượng email, mã độc được hacker cài đặt trước trong liên kết đó sẽ xâm nhập vào hệ thống email của doanh nghiệp.

Phishing Email thanh toán bằng hình thức online

Thông thường, khi bạn nhận được email thông báo về địa chỉ thanh toán không chính xác, nội dung email sẽ yêu cầu bạn nhấp vào một liên kết để cập nhật theo hướng dẫn. Điều đáng ngờ là trong một số trường hợp, thông tin thanh toán bạn đã sử dụng trước đó sẽ khiến bạn dễ dàng tin vào email này. Tuy nhiên, liên kết mà bạn click vào có thể dẫn đến một trang web giả mạo với giao diện giống với trang đăng nhập mà bạn đã từng truy cập.

Email thông báo tài khoản bị xâm nhập

Trong trường hợp nhận được email thông báo rằng tài khoản của bạn đang bị đăng nhập từ nơi khác, email thường đính kèm một liên kết để xác minh quyền sở hữu và thay đổi mật khẩu mới. Trong tình huống này, quan trọng là bạn cần giữ bình tĩnh, không nên hoảng loạn và nhấp vội vào liên kết, vì có thể đó là một chiêu lừa của hacker.

Mạo danh cơ quan nhà nước

Kẻ xấu thường tạo ra email giả mạo với diện mạo giống như tổ chức chính phủ, cơ quan nhà nước nhằm đánh lừa người nhận. Nội dung của những email này thường mang tính cảnh báo, như thông báo rằng quyền truy cập Internet sẽ bị thu hồi hoặc tệp tải xuống của bạn chứa nội dung bất hợp pháp.

Phishing Email mạo danh chi cục Thuế

Loại email này thường nhắm vào các bộ phận kế toán tài chính của các doanh nghiệp. Thông thường, họ sẽ dễ dàng rơi vào bẫy và cung cấp thông tin quan trọng cho tin tặc vì bộ phận kế toán thường xuyên nhận được email từ chi cục thuế hoặc liên quan đến các vấn đề thuế khác.

Phishing Email trúng thưởng giả mạo

Khi nhận được email thông báo rằng bạn đã trúng thưởng một giải quà thông qua việc quay số ngẫu nhiên hoặc mua hàng, đây thường là cách kích thích lòng tham và làm mất cảnh giác của người nhận. Đa số email trúng thưởng là giả mạo (90%), và việc click vào liên kết nhận thưởng và cung cấp thông tin cá nhân có thể dẫn đến rủi ro từ hacker. Để tránh rơi vào bẫy, cần phải tỉnh táo và không tin tưởng mù quáng vào những email này.

Phishing Email thông báo tài khoản quá hạn thanh toán

Trong trường hợp bạn nhận được email thông báo rằng dịch vụ của bạn đã quá hạn thanh toán, đặc biệt khi dùng email tên miền doanh nghiệp, email yêu cầu bạn đăng nhập ngay lập tức để lưu trữ dữ liệu quan trọng. Thường, email sẽ đi kèm với một liên kết để truy cập nhanh. Tuy nhiên, phía sau liên kết đó thường là một chiêu lừa của hacker để đánh cắp thông tin của bạn. Cần cẩn thận và không nhấp vào các liên kết không rõ nguồn gốc để bảo vệ dữ liệu cá nhân và tránh rơi vào bẫy.

Giả mạo là nạn nhân

Hình thức giả mạo làm nạn nhân thông qua email là một dạng lừa đảo phổ biến. Kẻ xấu sẽ giả danh đặt hàng từ phía bạn nhưng không gửi sản phẩm hoặc không có phản hồi. Họ thường đe dọa sẽ báo cáo cho chính quyền nếu bạn không cung cấp giải thích. Email thường có liên kết để phản hồi với bên mua hàng, tuy nhiên nếu bạn đăng nhập vào liên kết này, tài khoản của bạn có thể bị xâm nhập ngay lập tức.

Phishing Email là thông báo rút tiền 

Loại email này thường đi kèm với một đường liên kết và yêu cầu điền đầy đủ thông tin để xác minh quyền sở hữu tài khoản. Không nên vội vàng cung cấp thông tin cá nhân để tránh rơi vào bẫy của kẻ xấu.

Email giả mạo kiểm tra tài khoản 

Nếu nhận được email thông báo rằng hệ thống email doanh nghiệp đang tiến hành kiểm tra, và yêu cầu điền vào biểu mẫu cung cấp, cần cảnh giác. Đáp ứng theo yêu cầu của email lừa đảo này có thể dẫn đến mất thông tin quan trọng trong tài khoản email của bạn.

Email giả mạo làm người quen cũ 

Cần đề phòng với Phishing Email từ người quen cũ yêu cầu vay tiền và hứa trả lại ngay sau đó. Để xác minh tính xác thực của email này, nên liên hệ trực tiếp với người đó hoặc những người có mối quan hệ gần gũi để kiểm tra tính đáng tin cậy của thông điệp.

Làm thế nào để nhận biết được một Phishing Email

Đa số email sẽ được hệ thống lọc tự động, tuy nhiên đôi khi Phishing Email đảo vẫn có thể xuất hiện trong Hộp thư đến của bạn. Dưới đây là một số cách giúp bạn nhận biết Phishing Email:

Không nhấn vào đường link lạ: Phần lớn hình thức lừa đảo qua email bao gồm việc đính kèm các liên kết chứa mã độc và thường kêu gọi bạn nhấp vào đường dẫn đó. Những liên kết này có thể chứa virus, phần mềm độc hại có thể đánh cắp thông tin cá nhân quan trọng như mật khẩu ngân hàng hoặc email.

Không cung cấp thông tin cá nhân: Các tổ chức uy tín như ngân hàng hay doanh nghiệp chính thống không bao giờ yêu cầu bạn cung cấp thông tin cá nhân qua email. Vì vậy, đừng bao giờ tiết lộ thông tin cá nhân của bạn theo yêu cầu của email.

Cảnh giác trước lời kêu gọi khẩn cấp: Phishing Email thường sử dụng lời lẽ tạo cảm giác vội vã, khẩn cấp để làm mất cảnh giác của người đọc. Hãy tỉnh táo và cẩn trọng trước những câu nói như “tài khoản được tấn công” hoặc “tài khoản bị khóa vì vi phạm”…

Kiểm tra thông tin chi tiết: Phishing Email thường thiếu chữ ký doanh nghiệp hoặc thông tin liên hệ cụ thể. Một doanh nghiệp hợp pháp luôn cung cấp thông tin liên hệ chi tiết trong email của họ.

Hướng dẫn cách phòng tránh phishing email 

• Hãy duy trì tinh thần cảnh giác trước những email yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào, đừng bao giờ nhấp vào các liên kết lạ được cung cấp trong email.
• Nếu bạn vô tình bấm vào liên kết trong email lừa đảo, máy tính của bạn có thể bị nhiễm virus. Sử dụng công cụ quét virus để phát hiện và loại bỏ chúng trước khi gây hậu quả nghiêm trọng.
• Phishing Email thường mắc phải lỗi chính tả hoặc ngữ pháp do sử dụng công cụ dịch tự động. Tổ chức hay công ty đáng tin cậy không gửi email với lỗi chính tả. Hãy cẩn thận nếu bạn nhận ra nhiều lỗi chính tả trong email.
• Không bao giờ tin tưởng vào việc trúng thưởng khi mua hàng từ nơi mà bạn không biết đến, hoặc nhận email từ ngân hàng mà bạn chưa từng giao dịch. Hãy sử dụng trực giác để nhận diện các dấu hiệu lừa đảo và tránh tiết lộ thông tin cá nhân quan trọng như mật khẩu cho bất kỳ ai. 

Một số câu hỏi thường gặp về phishing email

Hậu quả của việc mở Phishing Email

Khi mở Phishing Email, thường không gây ra nhiều vấn đề. Tuy nhiên, nếu bạn nhấp vào các liên kết chứa mã độc được cung cấp trong email đó, có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như đánh cắp thông tin cá nhân, xâm nhập vào hệ thống máy tính của doanh nghiệp, hoặc xâm nhập vào tài khoản cá nhân gây thiệt hại về tài chính. Một cú nhấp chuột sai lầm có thể đưa đến những hậu quả không lường trước được, vì vậy luôn hãy cẩn thận trước khi nhấp vào các liên kết trong email.

Cách Hacker lấy được địa chỉ email của bạn 

Hacker thường sử dụng các công cụ riêng để quét website và thu thập địa chỉ email của người dùng. Ngoài ra, nếu bạn công khai địa chỉ email của mình trên Internet, những kẻ có ý đồ xấu có thể dễ dàng tìm ra thông tin này. Điều này làm tăng khả năng bị các hacker sử dụng địa chỉ email của bạn vào các chiến dịch lừa đảo qua email.

Kết luận